Fındık Yükleme, Boşaltma, Taşıma Sistemleri
Fındık yaklaşık 2300 yıldır Türkiye’de üretilmektedir. Dünya’nın fındık üretimi için gerekli uygun hava koşullarına sahip bir kaç ülkesinden biri olan Türkiye, toplam dünya fındık üretiminin % 75’ini, ihracatının ise % 70-75’ini gerçekleştirmektedir. Türkiye ve dünyada çerez, kuruyemiş olarak ta tüketilen fındığın % 90’a yakın kısmı kavrulmuş, beyazlatılmış, kıyılmış, dilinmiş,un ve püre halinde çikolata, bisküvi, şekerleme sanayiinde, tatlı, pasta ve dondurma yapımı ile yemek ve salatalarda yardımcı madde olarak kullanılmaktadır.
Fındığın hava basıncı veya vakum ile taşınması için havalı taşıma sistemlerinden yararlanılır. fındık hava ile taşındığı için helezon, konveyör veya kovalı elevatör gibi makine veya mekanizmalarda oluşan kırma problemi bulunmamaktadır. Fındık unu, tozu kapalı borular içinde iletildiği için ortama toz yayılmamaktadır. Böylece gıda güvenliği ve işletmenin temizliği gibi avantajlar elde edilmektedir. Pnömatik taşıma ile kabuklu fındık, iç fındık, işlenmiş fındık, beyazlatılmış iç fındık, kavrulmuş iç fndık, kıyılmış iç fındık,dilinmiş iç fındık,öğütülmüş toz fındık, fındık unu, kavrulmuş kabuklu fındık ile toz ve granül halinde bulunan fındıklı mamüller taşınabilmektedir.
Pnömatik fındık iletim sistemlerinde farklı uygulamalar için farklı sistemler kullanılmaktadır.
Örnek Uygulamalar
Çuval Doldurma:
Çuval, big bag, konteyner gibi taşıma ortamlarına dolum yapılır. Vakumlu taşıma sistemi ile fındık, yerden veya depodan çekilir.
Çuval Boşaltma:
Çuvalda bulunan fındık, bunkere boşaltılarak pnömatik nakil hattına aktarılır. Boru hattı ile istenilen depoya, siloya, miksere veya kazana fındık dolumu yapılır.
Kamyona / traktöre fındık yükleme boşaltma:
Depoda, siloda, yerde bulunan fındık vakum ile çekilir, kamyona veya römörka taşınır.
Fabrika içi fındık taşıma:
Silo, depo, yer, boşaltma çukuru ,makina çıkışı gibi yerlerden yine tesis içindeki yerlere taşınır. Fındık kurutma makinasına fındık yükleme, fındık kurutma makinasında kurutulmuş fındığın kamyona yüklenmesi gibi işlemler pnömatik fındık taşıma sistemi ile yapılmaktadır. Havalı taşıma sisteminin bir avantajı da fındık kurutma işlemine katkıda bulunmasıdır. Polimak tarafından geliştirilen sıcaklık ayarlı pnömatik hava pompası ile taşıma havasının sıcaklığı ayarlanabilmektedir. Böylece fındık kurutma makinaları için enerji tasarrufu sağlanmaktadır.
Binalar / fabrikalar arası fındık taşıma:
Fındık, farklı binalara taşınır. Örneğin depodan değirmene, siloya fındık taşıması sağlanmaktadır.
Silo Doldurma Boşaltma:
Kamyon, zemin, bunker gibi yerlerden alınan fındığın siloya dolum yapılır. Silo içinde bulunan fındık ile kamyona yükleme, fabrika, makine veya başka bir siloya taşıma işlemi yapılır.
Çuvaldan depoya fındık boşaltma
Depoda fındığın vakum ile çuvala doldurulması
Kamyondan depoya fındık boşaltma
Silo içinden kamyona fındık dolum işlemi
Helezon ve pnömatik sistem ile silo dolumu
Yerde bulunan tane fındıkın silolara aktarılması
Çuvalda bulunan fındığın siloya doldurulması
Seyyar Pnömatik Fındık Yükleme Boşaltma Sistemi
Seyyar pnömatik nakil ve iletim sisteminde vakum hortumu ile çekilen fındık istenilen yere hava basıncı ile taşınır. Temel bileşenleri hava körüğü ( blower ), hava kilidi, ve siklon sistemidir. Vakum hortumu fındığı silodan, yerden veya kamyondan çeker. Çekilen fındık, boşaltma sistemi ile istenilen yere aktarılabilir. Kamyona, siloya, depoya dolum yapılabilir. Bu sistemi kullanmak için bir kişi yeterlidir.
Seyyar pnömatik taşıma sisteminin avantajları:
– Buğday, arpa, fındık, nohut, susam gibi malzemelerin hiç zarar görmeden ve kırma yapmadan hava yardımı ile taşınmasını sağlar.
– Tane fındık yerden, kamyondan veya silodan vakum ile çekilir ve yine yere, kamyona veya siloya aktarılır.
– Helezonun ulaşamadığı yerlerde rahatlıkla kullanılabilir
– Fındık yatayda 80 metre dikeyde 40 metre mesafeye taşınabilir
– Sistem elektrik motoru ve dizel motoru ile çalıştırılabildiği gibi, traktör ile de çalıştırılabilir.
– Kamyon, traktör gibi taşıtlara takılabilen az yer kaplayan, istenilen kapasitede taşıma sistemleri mevcuttur.
Pnömatik Taşıma Sistemlerinin Konveyör, Helezon ve Elevatörlere göre avantajları
– Konveyor, elevatör ve helezonlu taşıyıcılarda malzeme genellikle doğrusal yolları takip eder. Helezonlar tamamen doğrusal taşıma yaparlar. Mal yatay, dikey veya eğimli taşınabilir. Helezon ile taşıma mesafesi kısadır. Kovalı elevatör sistemleri ise genellikle sadece dikey doğrultularda malzeme taşır. Konveyör sistemleri ise genellikle yatay düzlemde çalışır. Konveyor ile taşınan malzemelerde sağa sola dönüşler yapmak mümkündür. Helezonlu sistemlerin küçük boyutluları taşınabilmekte ve yer değiştirilebilmektedir. Bunun dışında hem helezon, hem kovalı elevatör hem de konveyörler uygulama ortamlarında sabit bir zemine monte edilirler. Pnömatik taşıma sistemleri boyutlarına göre hem sabit hem de seyyar olarak üretilebilir. Malzeme iletim yolu yatay, dik veya kıvrımlı olabilir, herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Aynı zamanda koveyör ve elevatör sistemlerinin aksine taşıma hattı için yer ihtiyacı da çok azdır. Gerektiğinde sadece boru hattının yönü ve yeri değiştirilerek farklı yönlere taşıma yapmak mümkündür. Kovalı elevatör, konveyör ve helezon sistemlerinde değişiklik ve ekleme yapmak çok daha zordur.
-Kovalı elevatör ve konveyorlü makinalarda bir çok mekanik parça, motor, redüktör ve bilya bulunmaktadır. Parça sayısı fazla olduğu için arıza yapma ihtimali yüksektir. Elevatör ve konveyörlerin parça bakımı ve değiştirme işlemleri de zahmetlidir. Özellikle uzun mesafeli konveyör sistemlerinde sadece bilya değişimi bile çok maliyetli ve zaman alan bir işlemdir. Havalı taşıma sistemlerinde genellikle blower ve hava kilidi adı verilen iki temel cihaz ile bunları çalıştıran motor ve redüktör bulunmaktadır. Sistemin diğer bileşenleri boru hattı, siklon ve silo gibi öğelerdir. Konveyör ve elevatör sistemlerine göre çalışan ve hareket eden parça sayısı çok daha az olduğu için pnömatik taşıma sistemlerinin arıza yapma riski de düşüktür. Tamir ve bakım işlemleri kısa sürede bitirilebilmektedir.
– Helezon ile taşıma işlemi özellikle fındık, fındık, çekirdek gibi hassas malzemeler için uygun değildir. Bu tip malzemeler helezonun dönen parçaları arasında kolaylıkla sıkışıp kırılabilmektedir. Havalı taşıyıcılarda ise taşınan malzemeye zarar verecek herhangi bir ekipman bulunmamaktadır.
– Kovalı elevatör ve konveyör sistemleri genellikle malzemeyi açık bir ortamda taşımaktadır. Özellikle tozlu malzemelerde ortama toz karışması, hareketli ekipmanların kirlenmesi gibi problemler olabilmektedir. Gıda malzemelerinin elevatör ve konveyör ile taşınmasında ortama dağılan gıda parçacıkları bakteri olulşumu riskini doğurmakta, hijyen problemlerine sebep olmaktadır. Hava ile taşıma sistemlerinde ise malzeme kapalı borular içinde iletilmektedir. Ortama herhangi bir toz, partikül yayılımı olmamaktadır.