Yer Fıstığı Yükleme, Boşaltma, Taşıma Sistemleri

Yer fıstığı Türkiye’de çoğunlukla iç ve kabuklu kavrularak çerezlik ve kuruyemiş olarak tüketilmesinin yanında bir çok alanda kullanılabilen değerli bir bitkidir. Yer fıstığından zeytinyağından daha ince , lezzetli ve kokusuz yağ elde edilmektedir.  Elde edilen yağdan sonra geride kalan küspede, hayvan yemi olarak kullanılmaktadır. Yer fıstığı proteininden sentetik lifler, renkli kaplama maddeleri ve matbaa levazımatı yapılmaktadır. Kabukları suni tahta yapımında ve yakacak olarak kullanılmaktadır. Bal, kakao ve şeker karıştırılarak yapılan ve föy ismi verilen yer fıstığı ezmesi yüksek kalorisi olan bir gıda maddesi olup, insan beslenmesinde büyük rol oynamaktadır. İç fıstık, çerez olarak kullanıldığı gibi, pasta, kek, kurabiye gibi undan yapılan gıda maddelerinde de kullanılmaktadır.

Yer fıstığı ve iç fıstık, hava basıncı veya vakum ile taşınabilen bir tarım ürünüdür. Yer fıstığı hava ile taşındığı takdirde helezon, konveyör veya kovalı elevatör gibi makine veya mekanizmalarda oluşan kırma problemi bulunmamaktadır. İç fıstık unu, tozu kapalı borular içinde iletildiği için ortama toz yayılmamaktadır. Böylece gıda güvenliği ve işletmenin temizliği gibi avantajlar elde edilmektedir.

Pnömatik yer fıstığı ve iç fıstık iletim sistemlerinde farklı uygulamalar için farklı sistemler kullanılmaktadır.

Örnek Uygulamalar

Çuval Doldurma:

Çuval, big bag, konteyner gibi taşıma ortamlarına dolum yapılır. Vakumlu taşıma sistemi ile yer fıstığı, yerden veya depodan çekilir.  

Çuval Boşaltma:

Çuvalda bulunan yer fıstığı veya iç fıstık, bunkere boşaltılarak pnömatik nakil hattına aktarılır. Boru hattı ile istenilen depoya, siloya, miksere veya kazana yer fıstığı dolumu yapılır.  

Kamyona / traktöre yer fıstığı yükleme boşaltma:

Depoda, siloda, yerde bulunan yer fıstığı vakum ile çekilir, kamyona veya römörka taşınır.

Fabrika içi yer fıstığı veya iç fıstık taşıma:

Silo, depo, yer, boşaltma çukuru ,makina çıkışı gibi yerlerden yine tesis içindeki yerlere taşınır.

Binalar / fabrikalar arası yer fıstığı taşıma:

Yer fıstığı, farklı binalara taşınır.  Örneğin depodan değirmene, siloya yer fıstığı taşıması sağlanmaktadır.  

Silo Doldurma Boşaltma:

Kamyon, zemin, bunker gibi yerlerden alınan yer fıstığının siloya dolum yapılır. Silo içinde bulunan yer fıstığı ile kamyona yükleme, fabrika, makine veya başka bir siloya taşıma işlemi yapılır.

Çuvaldan depoya yer fıstığı boşaltma

Depoda bulunan yer fıstığının vakum ile çuvala doldurulması

Kamyondan depoya yer fıstığı boşaltma

Silo içinden kamyona yer fıstığı dolum işlemi

Helezon ve pnömatik sistem ile silo dolumu

Yerde bulunan yer fıstığının silolara aktarılması

Çuvalda bulunan yer fıstığının siloya doldurulması

Seyyar Pnömatik Yer Fıstığı Yükleme Boşaltma Sistemi

Seyyar pnömatik nakil ve iletim sisteminde vakum hortumu ile çekilen yer fıstığı veya iç fıstık istenilen yere hava basıncı ile taşınır. Temel bileşenleri hava körüğü ( blower ), hava kilidi ( hücre tekeri ), ve siklon sistemidir.  Vakum hortumu yer fıstığını silodan, yerden veya kamyondan çeker. Çekilen yer fıstığı, boşaltma sistemi ile istenilen yere aktarılabilir. Kamyona, siloya, depoya dolum yapılabilir. Bu sistemi kullanmak için bir kişi yeterlidir.

Seyyar pnömatik taşıma sisteminin avantajları:

– Buğday, arpa, yer fıstığı, nohut, susam gibi malzemelerin hiç zarar görmeden ve kırma yapmadan hava yardımı ile taşınmasını sağlar.

– Tane yer fıstığı yerden, kamyondan veya silodan vakum ile çekilir ve yine yere, kamyona veya siloya aktarılır.

– Helezonun ulaşamadığı yerlerde rahatlıkla kullanılabilir

– Yer fıstığı veya iç fıstık yatayda 80 metre dikeyde 40 metre mesafeye taşınabilir

– Sistem elektrik motoru ve dizel motoru ile çalıştırılabildiği gibi, traktör ile de çalıştırılabilir.

– Kamyon, traktör gibi taşıtlara takılabilen az yer kaplayan, istenilen kapasitede taşıma sistemleri mevcuttur. 

Pnömatik Taşıma Sistemlerinin Konveyör, Helezon ve Elevatörlere göre avantajları

– Konveyor, elevatör ve helezonlu taşıyıcılarda malzeme genellikle doğrusal yolları takip eder. Helezonlar tamamen doğrusal taşıma yaparlar. Mal yatay, dikey veya eğimli taşınabilir. Helezon ile taşıma mesafesi kısadır. Kovalı elevatör sistemleri ise genellikle sadece dikey doğrultularda malzeme taşır. Konveyör sistemleri ise genellikle yatay düzlemde çalışır. Konveyor ile taşınan malzemelerde sağa sola dönüşler yapmak mümkündür. Helezonlu sistemlerin küçük boyutluları taşınabilmekte ve yer değiştirilebilmektedir. Bunun dışında hem helezon, hem kovalı elevatör hem de konveyörler uygulama ortamlarında sabit bir zemine monte edilirler. Pnömatik taşıma sistemleri boyutlarına göre hem sabit hem de seyyar olarak üretilebilir. Malzeme iletim yolu yatay, dik veya kıvrımlı olabilir, herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Aynı zamanda koveyör ve elevatör sistemlerinin aksine taşıma hattı için yer ihtiyacı da çok azdır. Gerektiğinde sadece boru hattının yönü ve yeri değiştirilerek farklı yönlere taşıma yapmak mümkündür. Kovalı elevatör, konveyör ve helezon sistemlerinde değişiklik ve ekleme yapmak çok daha zordur. -Kovalı elevatör ve konveyorlü makinalarda bir çok mekanik parça, motor, redüktör ve bilya bulunmaktadır. Parça sayısı fazla olduğu için arıza yapma ihtimali yüksektir. Elevatör ve konveyörlerin parça bakımı ve değiştirme işlemleri de zahmetlidir. Özellikle uzun mesafeli konveyör sistemlerinde sadece bilya değişimi bile çok maliyetli ve zaman alan bir işlemdir. Havalı taşıma sistemlerinde genellikle blower ve hava kilidi adı verilen iki temel cihaz ile bunları çalıştıran motor ve redüktör bulunmaktadır. Sistemin diğer bileşenleri boru hattı, siklon ve silo gibi öğelerdir. Konveyör ve elevatör sistemlerine göre çalışan ve hareket eden parça sayısı çok daha az olduğu için pnömatik taşıma sistemlerinin arıza yapma riski de düşüktür. Tamir ve bakım işlemleri kısa sürede bitirilebilmektedir. – Helezon ile taşıma işlemi özellikle yer fıstığı, yer fıstığı, çekirdek gibi hassas malzemeler için uygun değildir. Bu tip malzemeler helezonun dönen parçaları arasında kolaylıkla sıkışıp kırılabilmektedir. Havalı taşıyıcılarda ise taşınan malzemeye zarar verecek herhangi bir ekipman bulunmamaktadır. – Kovalı elevatör ve konveyör sistemleri genellikle malzemeyi açık bir ortamda taşımaktadır. Özellikle tozlu malzemelerde ortama toz karışması, hareketli ekipmanların kirlenmesi gibi problemler olabilmektedir. Gıda malzemelerinin elevatör ve konveyör ile taşınmasında ortama dağılan gıda parçacıkları bakteri olulşumu riskini doğurmakta, hijyen problemlerine sebep olmaktadır. Hava ile taşıma sistemlerinde ise malzeme kapalı borular içinde iletilmektedir. Ortama herhangi bir toz, partikül yayılımı olmamaktadır.