Kuruyemiş ve çerez, fındık, fıstık, çekirdek, badem, leblebi, ayçekirdeği, antep fıstığı, yer fıstığı, iç fıstık, kabak çekirdeği gibi tarım ürünleri ve bu ürünlerin işlenmiş hallerinden oluşur. Kuruyemiş ve çerez hava basıncı veya vakum ile taşınabilen bir üründür. Kuruyemiş hava ile taşındığı takdirde helezon, konveyör veya kovalı elevatör gibi makine veya mekanizmalarda oluşan kırma problemi bulunmamaktadır. Kuruyemişlerin tozu kapalı borular içinde iletildiği için ortama toz yayılmamaktadır. Böylece gıda güvenliği ve işletmenin temizliği gibi avantajlar elde edilmektedir.
Pnömatik kuruyemiş ve çerez iletim sistemlerinde farklı uygulamalar için farklı sistemler kullanılmaktadır.
Örnek Uygulamalar
Çuval Doldurma:
Çuval, big bag, konteyner gibi taşıma ortamlarına dolum yapılır. Vakumlu taşıma sistemi ile kuruyemiş, yerden veya depodan çekilir.
Çuval Boşaltma:
Çuvalda bulunan kuruyemiş ve çerez, bunkere boşaltılarak pnömatik nakil hattına aktarılır. Boru hattı ile istenilen depoya, siloya, miksere veya kazana kuruyemiş dolumu yapılır.
Kamyona / traktöre kuruyemiş yükleme boşaltma:
Depoda, siloda, yerde bulunan kuruyemiş vakum ile çekilir, kamyona veya römörka taşınır.
Fabrika içi kuruyemiş taşıma:
Silo, depo, yer, boşaltma çukuru, makina çıkışı gibi yerlerden yine tesis içindeki yerlere taşınır.
Binalar / fabrikalar arası kuruyemiş taşıma:
Kuruyemiş ve çerez, farklı binalara taşınır. Örneğin depodan değirmene, siloya kuruyemiş taşıması sağlanmaktadır.
Silo Doldurma Boşaltma:
Kamyon, zemin, bunker gibi yerlerden alınan kuruyemişin siloya dolum yapılır. Silo içinde bulunan kuruyemiş ile kamyona yükleme, fabrika, makine veya başka bir siloya taşıma işlemi yapılır.
Çuvaldan depoya kuruyemiş boşaltma
Depoda bulunan kuruyemişin vakum ile çuvala doldurulması
Silolarda bulunan farklı kuruyemişlerin dozajlama ile mikserde karıştırılması
Kamyondan depoya kuruyemiş boşaltma
Silo içinden kamyona kuruyemiş dolum işlemi
Helezon ve pnömatik sistem ile silo dolumu
Yerde bulunan kuruyemişin silolara aktarılması
Çuvalda bulunan kuruyemişin siloya doldurulması
Pnömatik Taşıma Sistemlerinin Konveyör, Helezon ve Elevatörlere göre avantajları
– Konveyor, elevatör ve helezonlu taşıyıcılarda malzeme genellikle doğrusal yolları takip eder. Helezonlar tamamen doğrusal taşıma yaparlar. Mal yatay, dikey veya eğimli taşınabilir. Helezon ile taşıma mesafesi kısadır. Kovalı elevatör sistemleri ise genellikle sadece dikey doğrultularda malzeme taşır. Konveyör sistemleri ise genellikle yatay düzlemde çalışır. Konveyor ile taşınan malzemelerde sağa sola dönüşler yapmak mümkündür. Helezonlu sistemlerin küçük boyutluları taşınabilmekte ve yer değiştirilebilmektedir. Bunun dışında hem helezon, hem kovalı elevatör hem de konveyörler uygulama ortamlarında sabit bir zemine monte edilirler. Pnömatik taşıma sistemleri boyutlarına göre hem sabit hem de seyyar olarak üretilebilir. Malzeme iletim yolu yatay, dik veya kıvrımlı olabilir, herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır. Aynı zamanda koveyör ve elevatör sistemlerinin aksine taşıma hattı için yer ihtiyacı da çok azdır. Gerektiğinde sadece boru hattının yönü ve yeri değiştirilerek farklı yönlere taşıma yapmak mümkündür. Kovalı elevatör, konveyör ve helezon sistemlerinde değişiklik ve ekleme yapmak çok daha zordur.
-Kovalı elevatör ve konveyorlü makinalarda bir çok mekanik parça, motor, redüktör ve bilya bulunmaktadır. Parça sayısı fazla olduğu için arıza yapma ihtimali yüksektir. Elevatör ve konveyörlerin parça bakımı ve değiştirme işlemleri de zahmetlidir. Özellikle uzun mesafeli konveyör sistemlerinde sadece bilya değişimi bile çok maliyetli ve zaman alan bir işlemdir. Havalı taşıma sistemlerinde genellikle blower ve hava kilidi adı verilen iki temel cihaz ile bunları çalıştıran motor ve redüktör bulunmaktadır. Sistemin diğer bileşenleri boru hattı, siklon ve silo gibi öğelerdir. Konveyör ve elevatör sistemlerine göre çalışan ve hareket eden parça sayısı çok daha az olduğu için pnömatik taşıma sistemlerinin arıza yapma riski de düşüktür. Tamir ve bakım işlemleri kısa sürede bitirilebilmektedir.
– Helezon ile taşıma işlemi özellikle kuruyemiş, kuruyemiş, çekirdek gibi hassas malzemeler için uygun değildir. Bu tip malzemeler helezonun dönen parçaları arasında kolaylıkla sıkışıp kırılabilmektedir. Havalı taşıyıcılarda ise taşınan malzemeye zarar verecek herhangi bir ekipman bulunmamaktadır.
– Kovalı elevatör ve konveyör sistemleri genellikle malzemeyi açık bir ortamda taşımaktadır. Özellikle tozlu malzemelerde ortama toz karışması, hareketli ekipmanların kirlenmesi gibi problemler olabilmektedir. Gıda malzemelerinin elevatör ve konveyör ile taşınmasında ortama dağılan gıda parçacıkları bakteri olulşumu riskini doğurmakta, hijyen problemlerine sebep olmaktadır. Hava ile taşıma sistemlerinde ise malzeme kapalı borular içinde iletilmektedir. Ortama herhangi bir toz, partikül yayılımı olmamaktadır.